رابطة بین شیوه‌های فرزندپروری و کمال‌گرایی مادران با سازگاری عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان دختر سال دوم دبیرستان

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطة شیوه‌های فرزندپروری مقتدرانه، مستبدانه، و آزادگذارانه و کمال‌گرایی انطباقی (هدف‌مندی، نظم و سازماندهی، و تلاش برای عالی‌بودن) و کمال‌گرایی غیرانطباقی (حساسیت بین فردی، استاندارد‌های بالا برای دیگران، ادراک فشار از سوی والدین) مادران با سازگاری عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان‌های شهر تهران است. 200 نفر از مادران همراه با فرزندانشان، که در منطقة دو شهر تهران در مقطع دوم دبیرستان تحصیل می‌کردند، به‌طور تصادفی انتخاب شده و در این پژوهش شرکت کردند. از مادران خواسته شد پرسش‌نامة شیوه‌های فرزندپروری والدین (PAG) (Baumrind, 1973) و پرسش‌نامة کمال‌گرایی (هیل، 2004) را تکمیل کنند و فرزندان آن‌ها به پرسش‌نامة سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی (AISS) (سینگها و سینگ، 1993) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌های پژوهش از روش‌های آماری شامل فراوانی، درصد، درصد تراکمی، میانگین، انحراف استاندارد، هم‌بستگی، تحلیل واریانس یک‌سویه، آزمون T و آزمون تعقیبی توکی هم‌زمان استفاده شد. نتایج نشان داد بین نمرات سازگاری نوجوانان بنا بر شیوه‌های فرزندپروری مادران تفاوت معناداری وجود دارد؛ یعنی شیوه‌های فرزندپروری نقش تعیین‌کننده‌ای در سازگاری عاطفی نوجوانان دارد؛ اما در کیفیت سازگاری اجتماعی گروه نمونة تحقیق عامل تعیین‌کننده‌ای به‌شمار نمی‌رود. بین میانگین نمرات سازگاری عاطفی دانش‌آموزان از نظر کمال‌گرایی غیرانطباقی و انطباقی مادرانشان تفاوت معناداری وجود ندارد. بنابراین، محاسبات آماری دربارة هم‌بستگی در دو بعد کمال‌گرایی در رابطه با نمرات سازگاری عاطفی، نشان داد که تنها شاخص حساسیت بین‌ِفردی با سازگاری عاطفی دانش‌آموزان دختر گروه نمونه هم‌بستگی معنادار دارد؛ یعنی هرچه حساسیت بین‌ِفردی زیادتر می‌شود، ناسازگاری عاطفی هم افزایش می‌یابد. همچنین، بین نمرات سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان، بنا بر دو بعد کمال‌گرایی انطباقی و غیرانطباقی مادران، تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنا که بین سازگاری دانش‌آموزان در دو مولفة نظم و سازماندهی و ادراک فشار از سوی والدین هم‌بستگی وجود دارد.